VIJFTIG JAAR VLAAMSE BEIAARDVERENIGING
 
  Voorzitter Carl Van Eyndhoven en Jos D'hollander  

MECHELEN - Op zaterdag 20 maart 2004 vierde de Vlaamse Beiaardvereniging haar vijftigste verjaardag te Mechelen. In deze stad nam in 1954 een groep afgestudeerden van de Koninklijke Beiaardschool het initiatief om een vereniging van oud-leerlingen op te richten die, na verschillende naamsveranderingen nu de Vlaamse Beiaardvereniging heet. Ter gelegenheid van dit jubileum verhaalde Jos D'hollander in het historische stadhuis van Mechelen over de beiaardcultuur in Vlaanderen.

De zitting in de Raadszaal werd besloten met een gastvrij onthaal op wijn, bier en broodjes ham of kaas. 's Middags hield de Koninklijke Beiaardschool 'Jef Denyn' open deur en werden bezoekers door directeur Jo Haazen persoonlijk rondgeleid door het karakteristieke schoolgebouw.

Koen Cosaert, Geert D'hollander en Eddy Mariën, drie docenten van de Koninklijke Beiaardschool, besloten de middag met een concert. Helaas werkte het weer niet mee. Het was herfstachtig met een lage temperatuur, regen en windstoten. De finale van deze dag maakte echter alles weer goed: een sprankelend aperitief en een royaal en delicieus diner in het prachtige pand van Salons Van Dijck.

ALGEMENE KLOKKENSPELVERENIGING
De verre aanleiding tot het oprichten van een beiaardvereniging is al bijna een eeuw oud. Het begon namelijk allemaal op 21 februari 1919 met de oprichting van de Zuid-Nederlandse afdeling van de Algemene Klokkenspelvereniging die in Nederland als Noord-Nederlandse afdeling was gevestigd.

De Algemene Klokkenspelvereniging was een vereniging die de Vlaamse speelwijze propageerde, hoewel dit aanvankelijk in het Noorden tot verhitte discussies leidde, waar repertoire, speelwijze (en dus inrichting) zich anders hadden ontwikkeld dan in het Zuiden. Het 'Mechelse vuistspel' dat grotere virtuositeit mogelijk maakte, werd door vele Nederlanders met scepsis onthaald. Het typisch 'Hollandse vingerspel' (spelen met de platte hand) daarentegen, beantwoordde vooral bij een bepaalde kern vermoedelijk meer aan de aard van hun strenge geloofsovertuiging.

ONZE BEIAARDEN - NOS CARILLONS
De Algemene Klokkenspelvereniging streefde naar eenheid van beiaardinrichting in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, inclusief Frans-Vlaanderen. Het bestuur ervan was doordrongen van de Groot-Nederlandse Gedachte. Het samengaan tussen Noord en Zuid ging echter voor sommigen te ver. In feite maakte de ingewikkelde binnenlandse politiek in België een dergelijke samenwerking gewoon onmogelijk. Het woord 'Zuid-Nederlands' moest uiteindelijk wijken voor 'Belgisch'.

In 1921 werd de Zuidelijke afdeling daarom omgedoopt tot 'Onze Beiaarden - Nos Carillons' met dezelfde voorzitter Emiel Hullebroeck. Deze vereniging verdween met stille trom en bestond na de Tweede Wereldoorlog niet meer.

OUD-LEERLINGENBOND DER MECHELSE BEIAARDSCHOOL
Op 27 september 1954, tijdens een herdenking van de in 1941 overleden Jef Denyn, werd dankzij de overtuigingskracht van Jef Van Hoof de 'Oud-leerlingenbond der Mechelse Beiaardschool' opgericht. Pas toen de beiaardschool vijf jaar later het predikaat 'Koninklijk' mocht dragen werd ook de naam van Denyn ermee verbonden: 'Oud-leerlingenbond van de Koninklijke Beiaardschool Jef Denyn'.

John Gebruers was de eerste voorzitter. Al in mei 1955 verscheen het eerste nummer van een tijdschrift onder de titel 'Nieuws van onze Oud-leerlingenbond der Mechelse beiaardschool'. Het jaar daarop veranderde de wat langdradige naam in 'Bondsnieuws'.

De bond presenteerde zich jaarlijks in veel steden, gaf muziek uit, haalde de banden met Nederland aan, en organiseerde in 1956 in Lokeren een eerste internationale beiaardwedstrijd waaraan door 20 beiaardiers uit verschillende landen werd deelgenomen.

Jaren gingen voorbij. De veteranen, die elk jaar van de partij waren, hadden intussen een hoge leeftijd bereikt. Het 'Bondsnieuws' verscheen in 1970 slechts éénmaal en het bestuur nam nauwelijks nog een initiatief buiten de Algemene Jaarvergadering. In 1971 verscheen er andermaal weer één 'Bondsnieuws' van welgeteld drie bladzijden. Ook de muziekuitgaven bleven achterwege. Het jaar 1972 was al niet veel beter. De Jaarvergadering van 1 december was een vergadering van een vereniging in diepe crisis.

Desondanks werd in 1973 de Nederlands-Belgische Klaviercommissie opgericht om (opnieuw) tot unificatie te komen van de beiaardklavieren. Deze commissie speelde later een actieve rol in de Klavierencommissie van de Beiaard Wereld Federatie. Het voorlopig comité voor de eenmaking van de beiaardklavieren kwam pas drie jaar later voor het eerst bijeen in Asten (Nederland) en beperkte zich tot het verzamelen van inlichtingen.

BELGISCHE BEIAARDIERSGILDE
In 1974 werden de Statuten van de vereniging grondig herzien en gemoderniseerd en kreeg de vereniging een nieuw logo. Ook werden de jaarvergaderingen niet langer enkel in Mechelen gehouden.

Na de oprichting van de Beiaard Wereld Federatie in 1978 moest voor de vereniging andermaal een nieuwe naam worden bedacht. Deze keer een naam met een geografische duiding, vergelijkbaar met die van de beiaardverenigingen van andere landen. Bovendien waren lang niet alle leden oud-leerling van de Mechelse beiaardschool. Op 22 november 1980 zag de 'Belgische Beiaardiersgilde' het levenslicht.

Na vele jaren werd er ook weer muziek uitgegeven. Het gilde kreeg in 1982 toestemming van Jef Rottiers om een reeks beiaardbewerkingen van hem uit te geven. De eerste bundel werd snel gevolgd door nog twee bundels van dezelfde meester. In 1989 verscheen een tweede bundel met oorspronkelijke beiaardcomposities van Staf Nees. Een eerste 'Staf Nees-bundel' met 12 originele werken was al in 1974 uitgegeven naar aanleiding van het vierde lustrum van de vereniging.

In 1985 werd Frans Vos, die na de crisis in 1972 tot voorzitter was gekozen, opgevolgd door Noël Reynders.

VLAAMSE BEIAARDVERENIGING
Tegen het einde van de 20ste eeuw bleek het opnieuw noodzakelijk de naam aan te passen als direct gevolg van de opsplitsing van België in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Op 1 oktober 1994 werd de vereniging omgedoopt tot 'Vlaamse Beiaardvereniging'. Een jaar later veranderde ook de naam 'Bondsnieuws' in 'VBV-Magazine' en werd het een driemaandelijks tijdschrift.

Uiteindelijk kreeg de huidige voorzitter, Carl Van Eyndhoven, op 2 mei 2000 de leiding en werd daarmee de vierde voorzitter sinds 1954. Ook traden de afgelopen jaren diverse jonge beiaardiers toe tot het bestuur dat sindsdien weer bruist van de activiteiten.

De initiële doelstelling van de vereniging was en is het promoten van het enige instrument dat de Vlaamse cultuur heeft voortgebracht via zijn tot het werelderfgoed behorende belforten en de kunst die daaruit voortvloeit in al zijn aspecten.

 

Back